In de huidige economische tijden worden er veel ondernemingen verkocht en gekocht. Meestal gaat het daarbij om de verkoop van aandelen in de entiteit of groep van vennootschappen die de onderneming drijft. Doorgaans wordt bij dit soort transacties een zogenaamde corporate finance adviseur ingeschakeld, die ondersteunt bij het tot stand brengen van de (ver)koop (vinden koper, onderhandelingen, waardering etc.). Deze adviseurs berekenen vaak zowel een vaste vergoeding als een succes fee voor hun dienstverlening. Er is discussie over de vraag of voornoemde werkzaamheden door de adviseurs, voor zowel het vaste als het variabele gedeelte vallen onder de btw-vrijstelling voor de bemiddeling bij de verkoop van aandelen/effecten. Sommigen vinden dat sprake is van bemiddeling (of in ieder geval voor het variabele gedeelte), anderen zagen het geheel toch meer als een vorm van advisering die niet wordt vrijgesteld. Ook weten we uit de praktijk dat binnen de Belastingdienst de meningen verdeeld zijn over de toepassing van de btw-vrijstelling, wat het in de praktijk lastig maakte om helderheid te krijgen over al dan niet toepassing van de vrijstelling door een individuele adviseur. Om te achterhalen op welke basis de Belastingdienst in deze gevallen een besluit neemt over de toepassing van de btw-vrijstelling is een WOO-verzoek ingediend.
Naar aanleiding van het WOO-verzoek heeft de staatssecretaris van Financiën op 24 november 2023 in totaal 19 documenten van de Belastingdienst over de btw bij aandelentransacties gepubliceerd. De geopenbaarde stukken hebben voornamelijk betrekking op de in rekening te brengen btw over bemiddelingsvergoedingen (inclusief succes fee), maar ook over de btw aftrek bij diverse houdstersituaties en allerhande documenten over de btw in het kader van aandelentransacties. De geopenbaarde stukken bieden de praktijk gedeeltelijk inzicht in de meningen van de Belastingdienst per onderwerp, hoewel ook veel zaken zijn weggelakt in het kader van de privacy van bedrijven en medewerkers van de Belastingdienst. Hieronder een korte samenvatting van standpunten die ons zijn opgevallen.
Toepassing btw-vrijstelling bij de bemiddeling van aandelen
In het pakket van dienstverlening van de gemiddelde corporate finance adviseur zijn verschillende diensten en/of fases in het (ver)koopproces te onderscheiden. Deze fases komen veelal ook als zodanig terug in de offertes en (mandaat)overeenkomsten. Uit de geopenbaarde stukken blijkt dat de Belastingdienst van mening is dat als alle fases als één totaalpakket worden aangeboden, het totaalpakket moet worden gezien als één dienst. Voor de toepassing van de btw-vrijstelling is de kwalificatie van deze dienst als bemiddeling bij een aandelenoverdracht bepalend.
Bemiddeling houdt onder meer in dat de cliënt door de adviseur wordt gewezen op interessante mogelijkheden binnen de markt, de corporate finance adviseur vervolgens contact legt met de wederpartij en in naam en voor rekening en risico van cliënt onderhandelt over de details van de deal. Als de corporate finance adviseur al het nodige verricht om ervoor te zorgen dat de verkoper en koper een overeenkomst sluiten inzake de verkoop van het bedrijf, kwalificeert de dienst als bemiddeling. Als de uiteindelijke verkoop plaatsvindt door middel van een aandelenoverdracht is sprake van btw-vrijgestelde bemiddeling bij aandelentransacties. Als de uiteindelijke verkoop plaatsvindt door middel van een activa/passiva transactie is geen sprake van bemiddeling bij aandelentransacties en is de dienst van de corporate finance adviseur niet vrijgesteld van btw.
Aandachtspunten
Van belang is dat de dienstverlening van de corporate finance adviseur doorgaans wordt aangeboden als één pakket. Als de corporate finance adviseur slecht enkele specifieke onderdelen uitvoert, dan geldt de btw-vrijstelling waarschijnlijk niet. In dat geval is sprake van een aparte dienst die voor de btw op de eigen merites beoordeeld moet worden.
Dat enkele onderdelen van het pakket aan dienstverlening niet verplicht hoeven te worden afgenomen, staat overigens in beginsel niet in de weg aan de toepassing van de vrijstelling op de dienst als geheel. De overeenkomsten die de corporate finance adviseurs sluiten met cliënten zijn leidend voor toepassing van de btw-vrijstelling, met andere woorden welk mandaat is er verstrekt. In de situatie dat verkoper en koper al met elkaar in gesprek zijn voordat zij de adviseur inschakelen, betekent in de praktijk dat een deel van de standaard dienstverlening van de corporate finance adviseur kan worden overgeslagen. De vrijstelling kan dan nog steeds van toepassing zijn, mits de resterende dienstverlening van de corporate finance adviseur gericht is op het nader bij elkaar brengen van partijen en het tot stand brengen van de aandelenverkoop.
Tussen de openbaar gemaakte stukken is ook een notitie opgenomen waarin breder wordt ingegaan op de rol van private equity partijen bij de daadwerkelijke aan- en verkoop van aandelen en met name dan de aftrek van btw op kosten hierbij. Ook zien we de eerste ideeën over de aanpassing van de btw-houdsterresolutie uit 1991, maar omdat deze ideeën nog niet verder zijn omgezet in beleid bespreken we die hier niet verder. Wel verwachten wij dat er binnenkort nieuw beleid gepubliceerd gaat worden en wel in twee delen, een besluit dat alles rond aandelen aan/verkoop nader uitwerkt en een nieuwe versie van de houdsterresolutie.
Mocht u vragen hebben over de toepassing van de btw-vrijstelling bij bemiddeling van aandelen, of de overige onderwerpen die hier mee te maken hebben, staat het AKD btw-team tot uw beschikking.
In de huidige economische tijden worden er veel ondernemingen verkocht en gekocht. Meestal gaat het daarbij om de verkoop van aandelen in de entiteit of groep van vennootschappen die de onderneming drijft. Doorgaans wordt bij dit soort transacties een zogenaamde corporate finance adviseur ingeschakeld, die ondersteunt bij het tot stand brengen van de (ver)koop (vinden koper, onderhandelingen, waardering etc.). Deze adviseurs berekenen vaak zowel een vaste vergoeding als een succes fee voor hun dienstverlening. Er is discussie over de vraag of voornoemde werkzaamheden door de adviseurs, voor zowel het vaste als het variabele gedeelte vallen onder de btw-vrijstelling voor de bemiddeling bij de verkoop van aandelen/effecten. Sommigen vinden dat sprake is van bemiddeling (of in ieder geval voor het variabele gedeelte), anderen zagen het geheel toch meer als een vorm van advisering die niet wordt vrijgesteld. Ook weten we uit de praktijk dat binnen de Belastingdienst de meningen verdeeld zijn over de toepassing van de btw-vrijstelling, wat het in de praktijk lastig maakte om helderheid te krijgen over al dan niet toepassing van de vrijstelling door een individuele adviseur. Om te achterhalen op welke basis de Belastingdienst in deze gevallen een besluit neemt over de toepassing van de btw-vrijstelling is een WOO-verzoek ingediend.
Naar aanleiding van het WOO-verzoek heeft de staatssecretaris van Financiën op 24 november 2023 in totaal 19 documenten van de Belastingdienst over de btw bij aandelentransacties gepubliceerd. De geopenbaarde stukken hebben voornamelijk betrekking op de in rekening te brengen btw over bemiddelingsvergoedingen (inclusief succes fee), maar ook over de btw aftrek bij diverse houdstersituaties en allerhande documenten over de btw in het kader van aandelentransacties. De geopenbaarde stukken bieden de praktijk gedeeltelijk inzicht in de meningen van de Belastingdienst per onderwerp, hoewel ook veel zaken zijn weggelakt in het kader van de privacy van bedrijven en medewerkers van de Belastingdienst. Hieronder een korte samenvatting van standpunten die ons zijn opgevallen.
Toepassing btw-vrijstelling bij de bemiddeling van aandelen
In het pakket van dienstverlening van de gemiddelde corporate finance adviseur zijn verschillende diensten en/of fases in het (ver)koopproces te onderscheiden. Deze fases komen veelal ook als zodanig terug in de offertes en (mandaat)overeenkomsten. Uit de geopenbaarde stukken blijkt dat de Belastingdienst van mening is dat als alle fases als één totaalpakket worden aangeboden, het totaalpakket moet worden gezien als één dienst. Voor de toepassing van de btw-vrijstelling is de kwalificatie van deze dienst als bemiddeling bij een aandelenoverdracht bepalend.
Bemiddeling houdt onder meer in dat de cliënt door de adviseur wordt gewezen op interessante mogelijkheden binnen de markt, de corporate finance adviseur vervolgens contact legt met de wederpartij en in naam en voor rekening en risico van cliënt onderhandelt over de details van de deal. Als de corporate finance adviseur al het nodige verricht om ervoor te zorgen dat de verkoper en koper een overeenkomst sluiten inzake de verkoop van het bedrijf, kwalificeert de dienst als bemiddeling. Als de uiteindelijke verkoop plaatsvindt door middel van een aandelenoverdracht is sprake van btw-vrijgestelde bemiddeling bij aandelentransacties. Als de uiteindelijke verkoop plaatsvindt door middel van een activa/passiva transactie is geen sprake van bemiddeling bij aandelentransacties en is de dienst van de corporate finance adviseur niet vrijgesteld van btw.
Aandachtspunten
Van belang is dat de dienstverlening van de corporate finance adviseur doorgaans wordt aangeboden als één pakket. Als de corporate finance adviseur slecht enkele specifieke onderdelen uitvoert, dan geldt de btw-vrijstelling waarschijnlijk niet. In dat geval is sprake van een aparte dienst die voor de btw op de eigen merites beoordeeld moet worden.
Dat enkele onderdelen van het pakket aan dienstverlening niet verplicht hoeven te worden afgenomen, staat overigens in beginsel niet in de weg aan de toepassing van de vrijstelling op de dienst als geheel. De overeenkomsten die de corporate finance adviseurs sluiten met cliënten zijn leidend voor toepassing van de btw-vrijstelling, met andere woorden welk mandaat is er verstrekt. In de situatie dat verkoper en koper al met elkaar in gesprek zijn voordat zij de adviseur inschakelen, betekent in de praktijk dat een deel van de standaard dienstverlening van de corporate finance adviseur kan worden overgeslagen. De vrijstelling kan dan nog steeds van toepassing zijn, mits de resterende dienstverlening van de corporate finance adviseur gericht is op het nader bij elkaar brengen van partijen en het tot stand brengen van de aandelenverkoop.
Tussen de openbaar gemaakte stukken is ook een notitie opgenomen waarin breder wordt ingegaan op de rol van private equity partijen bij de daadwerkelijke aan- en verkoop van aandelen en met name dan de aftrek van btw op kosten hierbij. Ook zien we de eerste ideeën over de aanpassing van de btw-houdsterresolutie uit 1991, maar omdat deze ideeën nog niet verder zijn omgezet in beleid bespreken we die hier niet verder. Wel verwachten wij dat er binnenkort nieuw beleid gepubliceerd gaat worden en wel in twee delen, een besluit dat alles rond aandelen aan/verkoop nader uitwerkt en een nieuwe versie van de houdsterresolutie.
Mocht u vragen hebben over de toepassing van de btw-vrijstelling bij bemiddeling van aandelen, of de overige onderwerpen die hier mee te maken hebben, staat het AKD btw-team tot uw beschikking.