Blogreeks online monitoring door gemeenten

30 juni 2021 | Blog

Het zou naïef zijn om te denken dat enkel fysieke gedragingen de openbare orde kunnen beïnvloeden. Ook uitlatingen en gedragingen op het internet en de sociale media hebben in toenemende mate invloed op het niveau van rust dat in de samenleving heerst. Neem bijvoorbeeld de oproepen op social media van afgelopen najaar om tegen de coronamaatregelen te gaan rellen. Een reactie van veel gemeenten daarop is om het online gedrag en de uitingen die inwoners op het internet doen te gaan monitoren. Zij brengen aan de hand van de berichtgeving die op het internet plaatsvindt potentiële ordeverstoringen in kaart.

95% gemeenten doet aan online monitoring
Recent verscheen hierover een onderzoek van de Onderzoeksgroep Cybersafety van de Thorbecke Academie van NHL Stenden, met de titel ‘Black Box van gemeentelijke online monitoring’. Black Box, omdat er momenteel nog weinig bekend is over de instrumenten die de gemeenten inzetten op het gebied van online monitoring en hun bewegingsruimte daarbij. Het onderzoek brengt in beeld hoe gemeenten de online monitoring binnen hun takenpakket inzetten.

Uit het onderzoek, waar 156 gemeenten bij betrokken zijn, volgt dat 95% van de gemeenten aan online monitoring doet. 60% van de respondenten geeft aan dat de online monitoring wordt toegepast in het kader van openbare orde en veiligheid. Zo wordt er bij demonstraties geprobeerd om aan de hand van Facebookdata een beeld te vormen van het aantal bezoekers. Maar ook wordt gemeenten informatie aangereikt door de politie die in besloten WhatsApp groepen weten binnen te komen. Gemeenten blijken bij de online monitoring geregeld gebruik te maken van de hulp van analisten en geavanceerde programma’s. Naast openbare orde en veiligheid, blijkt dat de online monitoring door veel gemeenten ook geregeld in het sociale domein wordt ingezet. Ook volgt uit het onderzoek dat gemeenten op reguliere basis toezichthouden via nepaccounts.

Grijs gebied
Het is voor veel gemeenten onduidelijk aan welke regelgeving zij daarbij gebonden zijn. Het lijkt ons daarom goed om stil te staan bij de vraag met welke juridische obstakels gemeenten rekening moeten houden bij online monitoring en aanverwante aspecten.

Blogreeks
Om die reden zullen wij deze zomer een blogreeks publiceren waarbij wij in ieder geval aandacht zullen besteden aan de volgende deelaspecten van online monitoring:

Wilt u hier meer over te weten komen? Houd onze kanalen de komende weken dan in de gaten. Indien u vragen of aandachtspunten heeft waarvan u graag ziet dat wij hieraan in deze blogreeks (ook) aandacht besteden, twijfel dan niet om ons hierover te berichten.

Webinar online monitoring door gemeenten
Op donderdag 24 maart van 11.00 tot 12.00 uur gaan we hier verder op in tijdens dit webinar. Wij horen graag wat uw vragen en ervaringen zijn en tegen welke obstakels uw gemeente bij online monitoring aanloopt. Ook zullen wij hierover spreken met Paul Depla, burgemeester in Breda. Bent u als gemeentejurist werkzaam binnen het domein openbare orde en veiligheid? Of heeft u hier op een andere manier weleens mee te maken? Wij gaan op 24 maart graag met u in gesprek. Lees hier meer of meld u direct aan.

Meld u aan voor onze nieuwsbrieven