De afgelopen weken verschijnen steeds meer mediaberichten over handelaars die proberen te profiteren van de coronacrisis. Vooral mondkapjes en desinfecterende handgels worden tegen astronomische prijzen aangeboden via platforms als Bol.com en het recent in Nederland gearriveerde Amazon.
Op het eerste gezicht lijkt dit wellicht gewoon een kwestie van vraag en aanbod, toch hebben verschillende mededingingsautoriteiten aangekondigd dat zij dit soort praktijken in de gaten houden.
Zo kondigde bijvoorbeeld de mededingingsautoriteit van het Verenigd Koninkrijk, de Competition and Markets Authority, aan actie te gaan ondernemen indien ondernemingen met buitensporig hoge prijzen proberen te profiteren van de angsten van consumenten. Om dit te voorkomen wil de mededingingsautoriteit naast het consumentenrecht mogelijk ook het mededingingsrecht inzetten.
Misbruik machtspositie
Mededingingsrechtelijk gezien zal een mededingingsautoriteit in het geval van buitensporig hoge prijzen moeten aantonen dat een onderneming misbruik maakt van haar machtspositie. In Nederland levert dit dan een overtreding op van artikel 24 Mededingingswet en/of artikel 102 Verdrag betreffende de werking van de EU, waarvoor hoge geldboetes kunnen worden opgelegd.
Om een dergelijke overtreding te kunnen sanctioneren, zal ten eerste moeten worden aangetoond dat de vermeende overtreder een dominante positie heeft op de markt waarop deze onderneming actief is. Van een dergelijke economische machtspositie is niet gauw sprake. Om als dominante onderneming te worden aangemerkt, dient de onderneming zich in grote mate onafhankelijk van haar concurrentie en afnemers te kunnen gedragen. Hierbij spelen meerdere factoren een rol, zoals de vraag hoeveel concurrenten actief zijn op de desbetreffende markt, of andere ondernemingen eenvoudig kunnen toetreden tot de markt en of afnemers voldoende in staat zijn om de onderneming te disciplineren.
Daarnaast zal de mededingingsautoriteit moeten aantonen dat de dominante onderneming buitensporig hoge prijzen vraagt voor de producten die worden verkocht. De United Brands uitspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie leert ons dat ook dit niet eenvoudig is aan te tonen. Het moet gaan om een prijs die niet in een redelijke verhouding tot de economische waarde van het product staat. Hiervan lijkt in beginsel sprake te zijn bij sommige ‘aanbiedingen’ van mondkapjes.
Naast de Engelse mededingingsautoriteit, hebben ook de Portugese en Italiaanse mededingingsautoriteiten aangekondigd op te treden tegen ondernemingen die misbruik maken van de coronacrisis.
Waarschuwing door ACM in Nederland
Ook in Nederland heeft de ACM de mogelijkheid om op te treden tegen ondernemingen die hun machtspositie misbruiken. De ACM waarschuwt hiervoor in een nieuwsbericht van 18 maart 2020:
‘Tijdens de coronacrisis geldt uiteraard ook dat bedrijven geen misbruik mogen maken van onzekerheden en schaarste. Dominante bedrijven mogen nog steeds geen excessieve prijsverhogingen doorvoeren.’
Wellicht zijn er echter geschiktere methodes dan handhaving op basis van het mededingingsrecht om op te kunnen treden tegen oneerlijk hoge prijzen.
Reguleren van prijzen: een andere optie
In Frankrijk heeft men wat betreft de stijgende prijzen van desinfecterende handgels naar aanleiding van het uitbreken van het coronavirus gekozen voor een andere weg. De Franse regering heeft aangekondigd de prijzen van desinfecterende handgels te gaan reguleren.
Mochten er op dit gebied ontwikkelingen zijn, houden wij u vanzelfsprekend op de hoogte.
Voor vragen over dit onderwerp kunt u contact op nemen met Robbert Jaspers.
De afgelopen weken verschijnen steeds meer mediaberichten over handelaars die proberen te profiteren van de coronacrisis. Vooral mondkapjes en desinfecterende handgels worden tegen astronomische prijzen aangeboden via platforms als Bol.com en het recent in Nederland gearriveerde Amazon.
Op het eerste gezicht lijkt dit wellicht gewoon een kwestie van vraag en aanbod, toch hebben verschillende mededingingsautoriteiten aangekondigd dat zij dit soort praktijken in de gaten houden.
Zo kondigde bijvoorbeeld de mededingingsautoriteit van het Verenigd Koninkrijk, de Competition and Markets Authority, aan actie te gaan ondernemen indien ondernemingen met buitensporig hoge prijzen proberen te profiteren van de angsten van consumenten. Om dit te voorkomen wil de mededingingsautoriteit naast het consumentenrecht mogelijk ook het mededingingsrecht inzetten.
Misbruik machtspositie
Mededingingsrechtelijk gezien zal een mededingingsautoriteit in het geval van buitensporig hoge prijzen moeten aantonen dat een onderneming misbruik maakt van haar machtspositie. In Nederland levert dit dan een overtreding op van artikel 24 Mededingingswet en/of artikel 102 Verdrag betreffende de werking van de EU, waarvoor hoge geldboetes kunnen worden opgelegd.
Om een dergelijke overtreding te kunnen sanctioneren, zal ten eerste moeten worden aangetoond dat de vermeende overtreder een dominante positie heeft op de markt waarop deze onderneming actief is. Van een dergelijke economische machtspositie is niet gauw sprake. Om als dominante onderneming te worden aangemerkt, dient de onderneming zich in grote mate onafhankelijk van haar concurrentie en afnemers te kunnen gedragen. Hierbij spelen meerdere factoren een rol, zoals de vraag hoeveel concurrenten actief zijn op de desbetreffende markt, of andere ondernemingen eenvoudig kunnen toetreden tot de markt en of afnemers voldoende in staat zijn om de onderneming te disciplineren.
Daarnaast zal de mededingingsautoriteit moeten aantonen dat de dominante onderneming buitensporig hoge prijzen vraagt voor de producten die worden verkocht. De United Brands uitspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie leert ons dat ook dit niet eenvoudig is aan te tonen. Het moet gaan om een prijs die niet in een redelijke verhouding tot de economische waarde van het product staat. Hiervan lijkt in beginsel sprake te zijn bij sommige ‘aanbiedingen’ van mondkapjes.
Naast de Engelse mededingingsautoriteit, hebben ook de Portugese en Italiaanse mededingingsautoriteiten aangekondigd op te treden tegen ondernemingen die misbruik maken van de coronacrisis.
Waarschuwing door ACM in Nederland
Ook in Nederland heeft de ACM de mogelijkheid om op te treden tegen ondernemingen die hun machtspositie misbruiken. De ACM waarschuwt hiervoor in een nieuwsbericht van 18 maart 2020:
‘Tijdens de coronacrisis geldt uiteraard ook dat bedrijven geen misbruik mogen maken van onzekerheden en schaarste. Dominante bedrijven mogen nog steeds geen excessieve prijsverhogingen doorvoeren.’
Wellicht zijn er echter geschiktere methodes dan handhaving op basis van het mededingingsrecht om op te kunnen treden tegen oneerlijk hoge prijzen.
Reguleren van prijzen: een andere optie
In Frankrijk heeft men wat betreft de stijgende prijzen van desinfecterende handgels naar aanleiding van het uitbreken van het coronavirus gekozen voor een andere weg. De Franse regering heeft aangekondigd de prijzen van desinfecterende handgels te gaan reguleren.
Mochten er op dit gebied ontwikkelingen zijn, houden wij u vanzelfsprekend op de hoogte.
Voor vragen over dit onderwerp kunt u contact op nemen met Robbert Jaspers.