Negatieve rente is niet alleen een grote bedreiging voor geld en economie, maar heeft ook grote invloed op contractuele relaties tussen partijen. Ook de notaris dient op een correcte wijze om te gaan met de (negatieve) rente op de notariële derdengeldenrekening.

Bij negatieve rente moet er betaald worden om geld ergens te mogen stallen. Dit verschijnsel kan tot gevolg hebben dat er betaald moet worden om gelden bij bijvoorbeeld een bank te storten of dat beleggen in bijvoorbeeld staatsobligaties geld kost in plaats van opbrengt. Dit betekent overigens niet alleen dat er geld betaald moet worden om bedragen bij bijvoorbeeld een bank te storten: het is ook mogelijk dat er sprake is van negatieve rente over bijvoorbeeld een (hypothecaire) lening. Degene die geld geleend heeft kan dan de rente van de bank vorderen.

Verplichtingen van de notaris m.b.t. rente
De wettelijke regelingen met betrekking tot het notarisambt bevatten regels hoe de notaris om moet gaan met de gelden op zijn derdengeldenrekening en de (mogelijke) rentes over die gelden. Ten eerste moet de notaris er, vanuit zijn zorgplicht, voor zorgen dat er een rente wordt gegenereerd die in het maatschappelijke verkeer gebruikelijk is. Ten tweede moet eventuele rente zo snel mogelijk worden doorbetaald aan de rechthebbende, waardoor de notaris ook geen financieel voordeel van deze rente mag hebben. Ten derde mogen eventuele kosten van de derdengeldenrekening niet (zonder afspraak) worden verrekend met de rente die moet worden uitbetaald. Overigens hoeft de notaris geen rente te vergoeden als de bedragen niet langer dan vijf dagen onder zijn beheer hebben gestaan.

Gevolgen van negatieve rente
In het geval er sprake is van een negatieve rente kan er een probleem ontstaan wanneer de notaris bijvoorbeeld een waarborgsom onder zich houdt. Bij bijvoorbeeld de koop van een woning wordt een waarborgsom betaald door de koper ter verzekering van de nakoming van zijn verplichtingen. Negatieve rente kan ervoor zorgen dat er na verloop van tijd extra geld "bijgelegd" moet worden om de waarborgsom op peil te houden. Aangezien de waarborgsom de verkoper een garantie biedt voor het presteren van de koper,  lijkt het logisch dat als de waarborgsom afneemt, de koper ervoor moet zorgen dat de waarborgsom weer de afgesproken waarde terugkrijgt. Eventueel kan ook anders afgesproken worden, bijvoorbeeld omdat men redeneert dat de waarborgsom wordt aangehouden ten behoeve van de verkoper en het dus ook aan de verkoper is om op te draaien voor een eventueel afnemende waarborgsom.

Tekstvoorstel t.a.v. waarborgsom
Een tekst die derhalve kan worden opgenomen in een contract voor een waarborgsom: 'Mocht op enig moment de over de waarborgsom te vergoeden rente negatief zijn, dan zal koper (/opdrachtgever) zorg dragen dat het depotbedrag van de waarborgsom nooit minder wordt dan voorafgaand aan die rentedaling en zal koper (/opdrachtgever) het  eventuele tekort binnen vijf (5) werkdagen aanvullen. De negatieve rente komt derhalve ook niet ten laste van de depothouder (lees bijvoorbeeld: de notaris).'

Vanaf 1 september 2017 wordt (ook) voor de notariële derdengeldenrekeningen van AKD negatieve rente gerekend. Wij zullen u zo goed mogelijk begeleiden om dit in goede banen te leiden.  Mocht u hierover vragen en/of opmerkingen hebben, dan kunt u contact opnemen met uw contactpersoon van ons notariaat. 

Juridisch advies of meer informatie?  

Heeft u vragen naar aanleiding van dit blog? Neem dan contact op met Reint Bolhuis.