De behoefte aan sociale nieuwbouwwoningen in Nederland is groot. Terecht zegt Kees van Nieuwamerongen, directeur van de Autoriteit Woningcorporaties, in het Financieele Dagblad dat er nu te weinig nieuwbouw plaats vindt. Dat is volgens hem onder meer te wijten aan te voorzichtige commissarissen. Dat beeld herken ik niet bij corporaties, ik zie wel dat het de toezichthouder is die commissarissen ook tot voorzichtigheid maant. Tijd dus voor de Autoriteit Woningcorporaties om in de spiegel te kijken.
Eerder strenger dan soepeler
In 2015 zijn de regels voor corporaties aangescherpt en is de Autoriteit Woningcorporaties geïntroduceerd. Deze autoriteit heeft haar rol serieus genomen en stond al snel te boek als streng. Na de schandalen destijds was dat begrijpelijk en misschien ook wel echt nodig. Nu zijn we vijf jaar later en hebben zich er geen grote schandalen meer voorgedaan. Toch is de Autoriteit Woningcorporaties in al die jaren eerder strenger dan soepeler geworden. Dit leidt tot voorzichtigheid bij commissarissen.
Op de kleintjes letten
Met enige regelmaat spreekt de Aw de corporatie aan omdat een enkele uitgave van enkele duizenden euro’s volgens de Aw niet is toegestaan. Een corporatie is daar dan vaak maanden over aan het corresponderen. Niet zelden betrekt de Aw ook de commissarissen bij die discussies. Dat de Aw op de kleintjes let, blijkt ook uit de jaarlijkse toezichtsbrief van de Aw aan de corporaties. Zo kijkt de Aw naar de bedrijfslasten. Zijn deze lasten in de ogen van de Autoriteit Woningcorporaties te hoog, dan volgt een scherpe opmerking. Deze houding van de Aw geeft een andere kleur aan de opmerking van Kees van Nieuwamerongen dat corporaties de afgelopen jaren hebben moeten snijden in hun organisaties en dat dat veelal bij de planafdelingen is gebeurd. De noodzaak tot dat snijden ligt deels in de financiële situatie van corporaties, maar sluit ook de rol van de Aw als strenge toezichthouder hier niet uit.
Goede governance
De Aw let op de kleintjes en op alle wettelijke details. Daarnaast heeft de Aw een goede governance hoog in het vaandel staan. Zo wil de Aw dat commissarissen voldoende tegenkracht bieden aan het bestuur. De Aw wil niet dat commissarissen klakkeloos allerlei projectvoorstellen goedkeuren. Elke paar jaar worden de commissarissen daar ook op getoetst. De door de Aw gewenste scherpe vragen van commissarissen worden gesteld, maar dat leidt regelmatig tot vertraging in een project.
Vluchtstrook
Als je hierbij ook nog de weinig rooskleurige financiële toekomst van corporaties in aanmerking neemt (tot 2035 kan EUR 30 miljard aan maatschappelijke opgaven niet opgepakt worden) is het niet vreemd dat commissarissen voorzichtig zijn. Uiteindelijk zijn het bestuur en commissarissen die aangesproken worden bij een gebrekkig financieel beleid van een corporatie. Niet voor niets hanteren zij in de praktijk een ‘vluchtstrook’, een interne norm die iets strenger is dan de door de Aw gestelde norm. Dit doen corporaties omdat zij willen voorkomen dat ze door onverwachte ontwikkelingen niet meer aan de normen voldoen en daar dan ook streng op worden aangesproken door de Aw.
Zelfreflectie
Kortom, het is tijd voor zelfreflectie bij de Aw. Minder streng toezicht is gewenst. De komende wijziging van de Woningwet biedt hopelijk die verlichting. Er komen open wettelijke normen zodat de Aw flexibeler kan zijn in haar toezicht. Het is alleen nog de vraag of de Aw de door de wetgever gegeven ruimte in het voordeel van corporaties zal benutten. Met de ervaring van de afgelopen jaren vraag ik mij dat af.
De behoefte aan sociale nieuwbouwwoningen in Nederland is groot. Terecht zegt Kees van Nieuwamerongen, directeur van de Autoriteit Woningcorporaties, in het Financieele Dagblad dat er nu te weinig nieuwbouw plaats vindt. Dat is volgens hem onder meer te wijten aan te voorzichtige commissarissen. Dat beeld herken ik niet bij corporaties, ik zie wel dat het de toezichthouder is die commissarissen ook tot voorzichtigheid maant. Tijd dus voor de Autoriteit Woningcorporaties om in de spiegel te kijken.
Eerder strenger dan soepeler
In 2015 zijn de regels voor corporaties aangescherpt en is de Autoriteit Woningcorporaties geïntroduceerd. Deze autoriteit heeft haar rol serieus genomen en stond al snel te boek als streng. Na de schandalen destijds was dat begrijpelijk en misschien ook wel echt nodig. Nu zijn we vijf jaar later en hebben zich er geen grote schandalen meer voorgedaan. Toch is de Autoriteit Woningcorporaties in al die jaren eerder strenger dan soepeler geworden. Dit leidt tot voorzichtigheid bij commissarissen.
Op de kleintjes letten
Met enige regelmaat spreekt de Aw de corporatie aan omdat een enkele uitgave van enkele duizenden euro’s volgens de Aw niet is toegestaan. Een corporatie is daar dan vaak maanden over aan het corresponderen. Niet zelden betrekt de Aw ook de commissarissen bij die discussies. Dat de Aw op de kleintjes let, blijkt ook uit de jaarlijkse toezichtsbrief van de Aw aan de corporaties. Zo kijkt de Aw naar de bedrijfslasten. Zijn deze lasten in de ogen van de Autoriteit Woningcorporaties te hoog, dan volgt een scherpe opmerking. Deze houding van de Aw geeft een andere kleur aan de opmerking van Kees van Nieuwamerongen dat corporaties de afgelopen jaren hebben moeten snijden in hun organisaties en dat dat veelal bij de planafdelingen is gebeurd. De noodzaak tot dat snijden ligt deels in de financiële situatie van corporaties, maar sluit ook de rol van de Aw als strenge toezichthouder hier niet uit.
Goede governance
De Aw let op de kleintjes en op alle wettelijke details. Daarnaast heeft de Aw een goede governance hoog in het vaandel staan. Zo wil de Aw dat commissarissen voldoende tegenkracht bieden aan het bestuur. De Aw wil niet dat commissarissen klakkeloos allerlei projectvoorstellen goedkeuren. Elke paar jaar worden de commissarissen daar ook op getoetst. De door de Aw gewenste scherpe vragen van commissarissen worden gesteld, maar dat leidt regelmatig tot vertraging in een project.
Vluchtstrook
Als je hierbij ook nog de weinig rooskleurige financiële toekomst van corporaties in aanmerking neemt (tot 2035 kan EUR 30 miljard aan maatschappelijke opgaven niet opgepakt worden) is het niet vreemd dat commissarissen voorzichtig zijn. Uiteindelijk zijn het bestuur en commissarissen die aangesproken worden bij een gebrekkig financieel beleid van een corporatie. Niet voor niets hanteren zij in de praktijk een ‘vluchtstrook’, een interne norm die iets strenger is dan de door de Aw gestelde norm. Dit doen corporaties omdat zij willen voorkomen dat ze door onverwachte ontwikkelingen niet meer aan de normen voldoen en daar dan ook streng op worden aangesproken door de Aw.
Zelfreflectie
Kortom, het is tijd voor zelfreflectie bij de Aw. Minder streng toezicht is gewenst. De komende wijziging van de Woningwet biedt hopelijk die verlichting. Er komen open wettelijke normen zodat de Aw flexibeler kan zijn in haar toezicht. Het is alleen nog de vraag of de Aw de door de wetgever gegeven ruimte in het voordeel van corporaties zal benutten. Met de ervaring van de afgelopen jaren vraag ik mij dat af.