Self reporting in het strafrecht

17 april 2018 | Blog

De aanleiding voor deze blog is een bericht over een (klein) Brits bedrijf, Skansen Interiors Limited (Skansen) dat in het Verenigd Koninkrijk door de rechter werd veroordeeld voor omkoping. Het verwijt hield in dat zij onvoldoende maatregelen had getroffen om te voorkomen dat de omkoping kon plaatsvinden, hetgeen strafbaar is gesteld in paragraaf 7 van de UK Bribery Act 2010. Skansen had kennelijk de hoop een strafrechtelijk proces te voorkomen en haar zinnen gezet op een schikking, nu zij de omkopingskwestie zelf bij de betrokken autoriteiten had aangekaart.

In het Verenigd Koninkrijk zijn bepaalde regels opgesteld voor 'corporate self-reporting'; bedrijven die de door hen geconstateerde vermoedens van strafbaar handelen aankaarten bij de overheid. Dit kan een contra-indicatie opleveren om een bedrijf te vervolgen.

Self reporting in Nederland
Anders dan in het Verenigd Koninkrijk en in de Verenigde Staten, zijn in het Nederlandse straf(proces)recht geen regels opgesteld voor bedrijven die al dan niet na intern onderzoek vermoedens van omkoping aangeven bij het Openbaar Ministerie om een gang naar de rechter te voorkomen. Er bestaan aanwijzingen die er op duiden dat het melden van dergelijk handelen voor het Openbaar Ministerie een indicatie oplevert om te schikken en van invloed kan zijn op de hoogte van het bedrag.

Ter illustratie wijs ik op de SBM Offshore-kwestie. Naast allerlei andere afwegingen voor het Openbaar Ministerie om te schikken, meldde het in dit geval: Bij de transactie werd ook rekening gehouden met wat het bedrijf financieel aan kan. Ze hebben zichzelf immers gemeld en goed meegewerkt. Bovendien is het nu een opgeschoond bedrijf, met duizenden medewerkers. Dat kun je niet zomaar over de kop laten gaan. In de zaak Vimpelcom maakte kennelijk een self reporting clausule onderdeel uit van de overeenkomst. Zo meldt het Openbaar Ministerie op zijn website: 'Daarnaast is door het Nederlandse OM afgesproken dat Vimpelcom actief meewerkt om de compliance op orde te krijgen en onregelmatigheden zelf meldt.'

Tegen deze achtergrond rijst de vraag of het in geval van vermoedens van omkoping binnen een bedrijf al dan niet naar aanleiding van een intern onderzoek verstandig is om een en ander te melden bij het Openbaar Ministerie. Hoewel bijvoorbeeld de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren terrorisme en de Wet op het financieel toezicht ertoe verplichten om onregelmatigheden te melden, heeft als uitgangspunt in ieder geval te gelden dat niemand verplicht is om aan zijn/haar veroordeling mee te werken. Niettemin kunnen diverse belangen een rol spelen om tot self reporting over te gaan. Ik noem er slechts twee: (i) het bedrijf valt tevens onder de reikwijdte van The Foreign Corrupt Practices Act of 1977 van de Verenigde Staten c.q. de UK Bribery Act 2010 en (ii) de kans om te schikken te vergroten.

Vanuit het perspectief van het Openbaar Ministerie kan wellicht gedacht worden aan het geven van een korting op de geldboete indien het bedrijf zelf de omkoping meldt. Als voorbeeld zou de clementieregeling inzake de overtreding van het kartelverbod kunnen dienen. Ook zou het mogelijk moeten zijn dat het Openbaar Ministerie onder bepaalde omstandigheden afziet van vervolging. 

Juridisch advies of meer informatie?

Heeft u vragen over dit blog? Neem dan contact op met Bilal Chababi. 

Meld u aan voor onze nieuwsbrieven