Stand van zaken versterking integriteit lokaal bestuur

 6 november 2019 | Nieuws

Op 4 juli jl. heeft minister Ollongren een vervolg op haar brief van 12 oktober 2018 aangeboden aan de Kamer, over de voortgang van de versterking van de integriteit van het lokaal bestuur en de aanpak van aanhoudende bestuurlijke problemen bij gemeenten. Daarbij gaat het ook om nieuwe wetgeving.

Bij de voorgenomen wetgeving gaat het in ieder geval om het volgende:

  1. Het verplicht stellen van een VOG voor bestuurders

De VOG wordt geen benoembaarheidsvereiste voor volksvertegenwoordigers want dat zou een beperking van het passief kiesrecht zijn. Dat gaat wel gelden voor wethouders. Bij een VOG wordt er gekeken of iemand in het verleden veroordeeld is en hoe bezwaarlijk die veroordeling is voor de functie die je wilt gaan uitoefenen. Dit gaat minder ver dan een screening, waarbij breder naar de persoon gekeken. In een eerder AKD-blog is in dit verband de ‘Handleiding basisscan integriteit’ al besproken. Nu willen coalitiepartijen CDA en ChristenUnie ook een verplicht integriteitsonderzoek voor kandidaat-wethouders (link). Dit zou voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2022 geregeld moeten zijn.   

  1. Het aanpassen en verduidelijken van de bepalingen onverenigbare betrekkingen, verboden handelingen en stemonthouding

Belangenverstrengeling ligt op de loer nu alle volksvertegenwoordigers, met uitzondering van de Tweede Kamer, hun werk in deeltijd doen. In het wetsvoorstel zal een regeling komen waarin regels over bepalingen onverenigbare betrekkingen, verboden handelingen en stemonthouding op decentraal niveau verduidelijkt zullen worden. De grens wordt getrokken bij het beïnvloeden van besluitvorming ten behoeve van individuele belangen.

  1. Het vergroten van de mogelijkheden voor de commissaris van de Koning om zich een oordeel te kunnen vormen over een situatie

Hierbij zal het Duitse ‘Unterrichtungsrecht’ (recht op informatie) als voorbeeld dienen. Hierbij wordt vooral informatie achteraf verkregen. Hoe dan ook dient er altijd proportioneel gehandeld te worden: er mag niet meer informatie opgevraagd worden dan noodzakelijk is.

 

Op 4 juli jl. heeft minister Ollongren een vervolg op haar brief van 12 oktober 2018 aangeboden aan de Kamer, over de voortgang van de versterking van de integriteit van het lokaal bestuur en de aanpak van aanhoudende bestuurlijke problemen bij gemeenten. Daarbij gaat het ook om nieuwe wetgeving.

Bij de voorgenomen wetgeving gaat het in ieder geval om het volgende:

  1. Het verplicht stellen van een VOG voor bestuurders

De VOG wordt geen benoembaarheidsvereiste voor volksvertegenwoordigers want dat zou een beperking van het passief kiesrecht zijn. Dat gaat wel gelden voor wethouders. Bij een VOG wordt er gekeken of iemand in het verleden veroordeeld is en hoe bezwaarlijk die veroordeling is voor de functie die je wilt gaan uitoefenen. Dit gaat minder ver dan een screening, waarbij breder naar de persoon gekeken. In een eerder AKD-blog is in dit verband de ‘Handleiding basisscan integriteit’ al besproken. Nu willen coalitiepartijen CDA en ChristenUnie ook een verplicht integriteitsonderzoek voor kandidaat-wethouders (link). Dit zou voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2022 geregeld moeten zijn.   

  1. Het aanpassen en verduidelijken van de bepalingen onverenigbare betrekkingen, verboden handelingen en stemonthouding

Belangenverstrengeling ligt op de loer nu alle volksvertegenwoordigers, met uitzondering van de Tweede Kamer, hun werk in deeltijd doen. In het wetsvoorstel zal een regeling komen waarin regels over bepalingen onverenigbare betrekkingen, verboden handelingen en stemonthouding op decentraal niveau verduidelijkt zullen worden. De grens wordt getrokken bij het beïnvloeden van besluitvorming ten behoeve van individuele belangen.

  1. Het vergroten van de mogelijkheden voor de commissaris van de Koning om zich een oordeel te kunnen vormen over een situatie

Hierbij zal het Duitse ‘Unterrichtungsrecht’ (recht op informatie) als voorbeeld dienen. Hierbij wordt vooral informatie achteraf verkregen. Hoe dan ook dient er altijd proportioneel gehandeld te worden: er mag niet meer informatie opgevraagd worden dan noodzakelijk is.