Op 17 mei 2017 heeft de Europese Commissie ('Commissie') nieuwe staatssteunregels goedgekeurd. De nieuwe regels zorgen ervoor dat er meer vormen van overheidssteun vooraf geen goedkeuring meer behoeven van de Commissie en dus zijn vrijgesteld van de aanmeldingsplicht. Daarnaast zijn er in bepaalde sectoren vereenvoudigde voorwaarden opgesteld.
Met de huidige Algemene groepsvrijstellingsverordening ('AGVV') kregen lidstaten reeds de mogelijkheid om steunmaatregelen door te voeren zonder dat ze daarvoor eerst toestemming nodig hadden van de Commissie, bijvoorbeeld in de sectoren onderzoek, ontwikkeling en innovatie. Met de uitbreiding van het toepassingsbereik van de AGVV zal deze vrijstelling tevens gaan gelden voor bepaalde havens en luchthavens.
Naast een extra vrijstelling, heeft de commissie tevens de regels vereenvoudigd voor het verlenen van (vrijgestelde) staatssteun in de sectoren cultuur, multifunctionele sportaccommodaties en ultraperifere gebieden. Het geheel van nieuwe regels moet bijdragen aan overheidsinvesteringen die banen en groei creëren, uiteraard zonder dat dit ten koste gaat van de mededinging. De Commissie tracht hiermee te zorgen dat de EU-staatssteunregels zo doeltreffend en efficiënt mogelijk worden toegepast. In de woorden van de Commissie zelf:
"Zo toont de Commissie zich groot en ambitieus in de grote zaken en klein en bescheiden in de kleine zaken, in het belang van alle Europese burgers", aldus Margrethe Verstager, commissaris voor mededingingsbeleid.
Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste wijzigingen.
Luchthavens
De vrijstelling geldt voor regionale luchthavens die tot 3 miljoen passagiers per jaar verwerken. Hierbij gelden onder meer de volgende voorwaarden:
- enkel een gedeeltelijk percentage van de investeringskosten mogen gesubsidieerd worden (afhankelijk van de grote van de luchthaven en of de luchthaven op een afgelegen locatie gevestigd is);
- de steun mag niet worden verleend aan een luchthaven die zich binnen een straal van 100 KM of 60 minuten reistijd van een andere luchthaven bevindt; en
- de steun mag niet verder gaan dan nodig om de investering in gang te zetten, rekening houdende met de toekomstige omzet van de investering.
Voor luchthavens die tot 200.000 passagiers per jaar verwerken bieden de nieuwe regels de mogelijkheid om naast investeringskosten, tevens exploitatiekosten te dekken.
Havens
De vrijstelling geldt voor investeringssteun tot 150 miljoen in zeehavens en tot 50 miljoen in binnenhavens. Hierbij gelden onder meer de volgende voorwaarden:
- de steun mag niet de drempelwaarde van 40 miljoen of 150 miljoen overschrijden. De drempelwaarde is afhankelijk van de haven, bijvoorbeeld of het een binnen- of zeehaven betreft en of de haven is opgenomen in een TEN-T-kernnetwerk;
- de steun mag niet verder gaan dan nodig om de investering in gang te zetten, rekening houdend met de toekomstige omzet van de investering;
- enkel een gedeeltelijk percentage van de investeringskosten mogen gesubsidieerd worden (afhankelijk van de aard en grote van de investering en of de haven op een afgelegen locatie gevestigd is); en
- enkel investeringskosten komen in aanmerking voor vrijstelling. Echter, ten aanzien van baggerwerkzaamheden geldt een uitzondering, zowel investerings- als onderhoudskosten komen in aanmerking voor vrijgestelde overheidssteun.
Bij steun voor zee- en binnenhavens van respectievelijk 5 en 2 miljoen, gelden aanvullende flexibele voorwaarden.
Cultuur en multifunctionele sportaccommodaties
Aangezien er op deze gebieden slechts zelden sprake is van ongeoorloofde staatssteun, zijn de grenzen van de maximaal te ontvangen steun verhoogd:
- investeringssteun voor cultuur en instandhouding van het erfgoed: 150 miljoen per project; en exploitatiesteun voor cultuur en instandhouding van het erfgoed: 50 miljoen per onderneming per jaar;
- bij investeringssteun voor sportinfrastructuur en multifunctionele infrastructuur: 30 miljoen of de totale kosten indien deze meer dan 50 miljoen per project bedragen; en
- bij exploitatiesteun voor sportinfrastructuur: 2 miljoen per infrastructuurvoorziening per jaar.
Ultraperifere gebieden
De Commissie heeft het eenvoudiger gemaakt om steun te bieden aan ondernemingen voor bijkomende kosten die zij moeten maken, omdat zij in de ultraperifere gebieden van de EU actief zijn. De toelaatbare steun wordt hiermee uitgebreid tot de totale kosten van het transport en additionele kosten. Bij deze berekening wordt rekening gehouden met de specifieke uitdagingen waar een dergelijke onderneming mee te maken heeft.
Overige
Met de nieuwe regels kunnen lidstaten ook aan bedrijven die aan de criteria van het EU Horizon 2020 SME-instrument voldoen (een steuninstrument voor bedrijven in de ontwikkeling van innovatieve projecten), een 'Seal of Excellence' toebedelen. Met deze waardering is ook de overheidssteun aan deze projecten vrijgesteld van de meldingsplicht. Tot slot zijn er nieuwe voorwaarden voor overheidssteun ten behoeve van start-ups in innovatieve- en onderzoeksectoren.
De wijzigingsverordening wordt 20 dagen na publicatie in het Publicatieblad van de Europese Unie van kracht.
Juridisch advies of meer informatie?
Heeft u vragen naar aanleiding van dit blog? Neem dan contact op met Philip Brink.
Op 17 mei 2017 heeft de Europese Commissie ('Commissie') nieuwe staatssteunregels goedgekeurd. De nieuwe regels zorgen ervoor dat er meer vormen van overheidssteun vooraf geen goedkeuring meer behoeven van de Commissie en dus zijn vrijgesteld van de aanmeldingsplicht. Daarnaast zijn er in bepaalde sectoren vereenvoudigde voorwaarden opgesteld.
Met de huidige Algemene groepsvrijstellingsverordening ('AGVV') kregen lidstaten reeds de mogelijkheid om steunmaatregelen door te voeren zonder dat ze daarvoor eerst toestemming nodig hadden van de Commissie, bijvoorbeeld in de sectoren onderzoek, ontwikkeling en innovatie. Met de uitbreiding van het toepassingsbereik van de AGVV zal deze vrijstelling tevens gaan gelden voor bepaalde havens en luchthavens.
Naast een extra vrijstelling, heeft de commissie tevens de regels vereenvoudigd voor het verlenen van (vrijgestelde) staatssteun in de sectoren cultuur, multifunctionele sportaccommodaties en ultraperifere gebieden. Het geheel van nieuwe regels moet bijdragen aan overheidsinvesteringen die banen en groei creëren, uiteraard zonder dat dit ten koste gaat van de mededinging. De Commissie tracht hiermee te zorgen dat de EU-staatssteunregels zo doeltreffend en efficiënt mogelijk worden toegepast. In de woorden van de Commissie zelf:
"Zo toont de Commissie zich groot en ambitieus in de grote zaken en klein en bescheiden in de kleine zaken, in het belang van alle Europese burgers", aldus Margrethe Verstager, commissaris voor mededingingsbeleid.
Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste wijzigingen.
Luchthavens
De vrijstelling geldt voor regionale luchthavens die tot 3 miljoen passagiers per jaar verwerken. Hierbij gelden onder meer de volgende voorwaarden:
- enkel een gedeeltelijk percentage van de investeringskosten mogen gesubsidieerd worden (afhankelijk van de grote van de luchthaven en of de luchthaven op een afgelegen locatie gevestigd is);
- de steun mag niet worden verleend aan een luchthaven die zich binnen een straal van 100 KM of 60 minuten reistijd van een andere luchthaven bevindt; en
- de steun mag niet verder gaan dan nodig om de investering in gang te zetten, rekening houdende met de toekomstige omzet van de investering.
Voor luchthavens die tot 200.000 passagiers per jaar verwerken bieden de nieuwe regels de mogelijkheid om naast investeringskosten, tevens exploitatiekosten te dekken.
Havens
De vrijstelling geldt voor investeringssteun tot 150 miljoen in zeehavens en tot 50 miljoen in binnenhavens. Hierbij gelden onder meer de volgende voorwaarden:
- de steun mag niet de drempelwaarde van 40 miljoen of 150 miljoen overschrijden. De drempelwaarde is afhankelijk van de haven, bijvoorbeeld of het een binnen- of zeehaven betreft en of de haven is opgenomen in een TEN-T-kernnetwerk;
- de steun mag niet verder gaan dan nodig om de investering in gang te zetten, rekening houdend met de toekomstige omzet van de investering;
- enkel een gedeeltelijk percentage van de investeringskosten mogen gesubsidieerd worden (afhankelijk van de aard en grote van de investering en of de haven op een afgelegen locatie gevestigd is); en
- enkel investeringskosten komen in aanmerking voor vrijstelling. Echter, ten aanzien van baggerwerkzaamheden geldt een uitzondering, zowel investerings- als onderhoudskosten komen in aanmerking voor vrijgestelde overheidssteun.
Bij steun voor zee- en binnenhavens van respectievelijk 5 en 2 miljoen, gelden aanvullende flexibele voorwaarden.
Cultuur en multifunctionele sportaccommodaties
Aangezien er op deze gebieden slechts zelden sprake is van ongeoorloofde staatssteun, zijn de grenzen van de maximaal te ontvangen steun verhoogd:
- investeringssteun voor cultuur en instandhouding van het erfgoed: 150 miljoen per project; en exploitatiesteun voor cultuur en instandhouding van het erfgoed: 50 miljoen per onderneming per jaar;
- bij investeringssteun voor sportinfrastructuur en multifunctionele infrastructuur: 30 miljoen of de totale kosten indien deze meer dan 50 miljoen per project bedragen; en
- bij exploitatiesteun voor sportinfrastructuur: 2 miljoen per infrastructuurvoorziening per jaar.
Ultraperifere gebieden
De Commissie heeft het eenvoudiger gemaakt om steun te bieden aan ondernemingen voor bijkomende kosten die zij moeten maken, omdat zij in de ultraperifere gebieden van de EU actief zijn. De toelaatbare steun wordt hiermee uitgebreid tot de totale kosten van het transport en additionele kosten. Bij deze berekening wordt rekening gehouden met de specifieke uitdagingen waar een dergelijke onderneming mee te maken heeft.
Overige
Met de nieuwe regels kunnen lidstaten ook aan bedrijven die aan de criteria van het EU Horizon 2020 SME-instrument voldoen (een steuninstrument voor bedrijven in de ontwikkeling van innovatieve projecten), een 'Seal of Excellence' toebedelen. Met deze waardering is ook de overheidssteun aan deze projecten vrijgesteld van de meldingsplicht. Tot slot zijn er nieuwe voorwaarden voor overheidssteun ten behoeve van start-ups in innovatieve- en onderzoeksectoren.
De wijzigingsverordening wordt 20 dagen na publicatie in het Publicatieblad van de Europese Unie van kracht.
Juridisch advies of meer informatie?
Heeft u vragen naar aanleiding van dit blog? Neem dan contact op met Philip Brink.