Deze week lekte het nieuws uit dat het kabinet zich momenteel buigt over een algeheel verkoop- en afsteekverbod van vuurwerk voor de jaarwisseling 2020/2021. Hoewel er al tijden over wordt gediscussieerd, kwam het nieuws hard aan bij de vuurwerkbranche en de liefhebbers van vuurwerk. Het overgrote deel van de branche plaatst de bestellingen al in het voorjaar. Daarnaast kan niet al het vuurwerk even lang worden bezwaard. De ondernemers die vuurwerk verkopen hebben zich daarmee nauwelijks op het abrupte verbod kunnen voorbereiden.
Gemeentelijk afsteekverbod
Tot dit jaar werd de keuze voor een verbod vooral aan gemeenten overgelaten. Op dat gebied waren er vele smaken. Sommige gemeenten kozen voor het aanwijzen van vuurwerkvrije zones, in andere plaatsen werd de voorkeur gegeven aan een afsteekverbod voor de hele gemeente. Bij dat laatste plaatste de Afdeling advisering van de Raad van State vorig jaar vraagtekens. Er werden kanttekeningen geplaatst of een algeheel gemeentelijk verbod niet te ver zou gaan en hoe zich dit zou verhouden tot Europese regelgeving. Ook vroeg men zich af wat een (gedeeltelijk) verbod zou betekenen voor de handhaafbaarheid. Een verbod in het ene deel van de gemeente zou tot een waterbedeffect kunnen leiden, doordat in de andere gemeentedelen of gemeenten juist meer overlast wordt ervaren.
Afsteekverbod Rotterdam
De gemeenteraad van Rotterdam wachtte de discussie niet af en nam begin dit jaar in haar Algemeen Plaatselijke Verordening een afsteekverbod op voor de hele gemeente. De vuurwerkondernemers uit Rotterdam probeerden het verbod eerst aan te vechten via het bestuursrechtelijk traject, maar visten daar achter het net. Een besluit tot wijziging van een APV betreft namelijk geen appellabel besluit waar belanghebbenden tegen kunnen opkomen. In kort geding – waarbij gevorderd werd de APV-bepaling buiten werking te stellen – hadden zij ook geen succes. De rechtbank in kort geding oordeelde dat het algeheel gemeentelijk verbod uit de Rotterdamse APV naar voorlopig oordeel niet in strijd lijkt met het Vuurwerkbesluit, Europese regelgeving en de algemene beginselen van behoorlijk bestuur. Benadeelden konden voor een compensatie aankloppen bij de gemeente. Mogelijk zullen zij nog een bodemprocedure aanspannen om het gemeentelijk verbod tot in detail uit te procederen.
Landelijk verbod - compensatieregeling
Voor de komende jaarwisseling zal dat betoog echter weinig zin hebben. De discussie lijkt namelijk te zijn ingehaald door de politieke realiteit en de ontwikkelingen rondom Covid. Om het zorgpersoneel en de handhavingscapaciteit te ontlasten, lijkt er voor deze jaarwisseling een landelijk vuurwerkverbod komen. Naast het afsteken van vuurwerk, wordt ook de verkoop aan banden gelegd. Momenteel wordt gepraat over de tegemoetkoming die aan de vuurwerkbranche wordt toegekend. Wij zijn erg benieuwd naar de compensatieregeling. De verwachting is dat er miljoenen voor worden gereserveerd. In de loop van deze week zal daar meer over duidelijk worden.
Voorstelbaar is dat het Rijk een specifieke nadeelcompensatieregeling zal vaststellen om de ondernemers in de vuurwerkbranche te compenseren. Individuen en ondernemers die onevenredig door de gevolgen van deze besluitvorming worden getroffen, kunnen bij het Rijk een aanvraag voor nadeelcompensatie indienen. Bij een dergelijk verzoek dienen een aantal drempels te worden genomen. Op de schade zal in ieder geval een korting vanwege het zogenoemd ‘normaal maatschappelijk ondernemersrisico’ worden toegepast. Ter illustratie: bij de toegekende nadeelcompensatie voor de invoering van het verbod op mechanische kokkelvisserij in de Waddenzee per 1 januari 2005 is gewerkt met een normaal maatschappelijk risico van 20% op de vergoeding van de meeste schadeposten. Verder verwachten wij dat het vereiste van de speciale last – de afbakening van de groep die door de gevolgen van deze besluitvorming worden getroffen – een belangrijke rol gaat spelen.
Van uitstel komt afstel?
Hoe het kabinet het landelijk afsteek- en verkoopverbod wil gaan regelen (wat de basis hiervoor gaat zijn) is nog niet bekend. Een mogelijkheid zou kunnen zijn om hiervoor het Vuurwerkbesluit te wijzigen, waarin de afsteektijden zijn geregeld. De vraag is dan wel wat de consequenties hiervan zijn voor het volgende jaar. Zal de wetgeving dan weer worden aangepast naar het oude en de discussie weer aan gemeenten worden overgelaten? Uit het kort geding vonnis van de rechtbank Rotterdam volgt dat een goede onderbouwing van de APV-wijziging in dat geval aangewezen is. Ook in die situatie kan er niet makkelijk over een compensatie voor de vuurwerkverkopers worden heengestapt.
Traditie of geen traditie, de discussie over vuurwerk zal nog wel even aanhouden. Dit jaar lijken we het in ieder geval te moeten doen zonder vuurwerk.
Contact
Heeft u vragen wat het vuurwerkverbod voor u kan betekenen? Neem dan gerust contact op met Hugo of Mariëtta.
Deze week lekte het nieuws uit dat het kabinet zich momenteel buigt over een algeheel verkoop- en afsteekverbod van vuurwerk voor de jaarwisseling 2020/2021. Hoewel er al tijden over wordt gediscussieerd, kwam het nieuws hard aan bij de vuurwerkbranche en de liefhebbers van vuurwerk. Het overgrote deel van de branche plaatst de bestellingen al in het voorjaar. Daarnaast kan niet al het vuurwerk even lang worden bezwaard. De ondernemers die vuurwerk verkopen hebben zich daarmee nauwelijks op het abrupte verbod kunnen voorbereiden.
Gemeentelijk afsteekverbod
Tot dit jaar werd de keuze voor een verbod vooral aan gemeenten overgelaten. Op dat gebied waren er vele smaken. Sommige gemeenten kozen voor het aanwijzen van vuurwerkvrije zones, in andere plaatsen werd de voorkeur gegeven aan een afsteekverbod voor de hele gemeente. Bij dat laatste plaatste de Afdeling advisering van de Raad van State vorig jaar vraagtekens. Er werden kanttekeningen geplaatst of een algeheel gemeentelijk verbod niet te ver zou gaan en hoe zich dit zou verhouden tot Europese regelgeving. Ook vroeg men zich af wat een (gedeeltelijk) verbod zou betekenen voor de handhaafbaarheid. Een verbod in het ene deel van de gemeente zou tot een waterbedeffect kunnen leiden, doordat in de andere gemeentedelen of gemeenten juist meer overlast wordt ervaren.
Afsteekverbod Rotterdam
De gemeenteraad van Rotterdam wachtte de discussie niet af en nam begin dit jaar in haar Algemeen Plaatselijke Verordening een afsteekverbod op voor de hele gemeente. De vuurwerkondernemers uit Rotterdam probeerden het verbod eerst aan te vechten via het bestuursrechtelijk traject, maar visten daar achter het net. Een besluit tot wijziging van een APV betreft namelijk geen appellabel besluit waar belanghebbenden tegen kunnen opkomen. In kort geding – waarbij gevorderd werd de APV-bepaling buiten werking te stellen – hadden zij ook geen succes. De rechtbank in kort geding oordeelde dat het algeheel gemeentelijk verbod uit de Rotterdamse APV naar voorlopig oordeel niet in strijd lijkt met het Vuurwerkbesluit, Europese regelgeving en de algemene beginselen van behoorlijk bestuur. Benadeelden konden voor een compensatie aankloppen bij de gemeente. Mogelijk zullen zij nog een bodemprocedure aanspannen om het gemeentelijk verbod tot in detail uit te procederen.
Landelijk verbod - compensatieregeling
Voor de komende jaarwisseling zal dat betoog echter weinig zin hebben. De discussie lijkt namelijk te zijn ingehaald door de politieke realiteit en de ontwikkelingen rondom Covid. Om het zorgpersoneel en de handhavingscapaciteit te ontlasten, lijkt er voor deze jaarwisseling een landelijk vuurwerkverbod komen. Naast het afsteken van vuurwerk, wordt ook de verkoop aan banden gelegd. Momenteel wordt gepraat over de tegemoetkoming die aan de vuurwerkbranche wordt toegekend. Wij zijn erg benieuwd naar de compensatieregeling. De verwachting is dat er miljoenen voor worden gereserveerd. In de loop van deze week zal daar meer over duidelijk worden.
Voorstelbaar is dat het Rijk een specifieke nadeelcompensatieregeling zal vaststellen om de ondernemers in de vuurwerkbranche te compenseren. Individuen en ondernemers die onevenredig door de gevolgen van deze besluitvorming worden getroffen, kunnen bij het Rijk een aanvraag voor nadeelcompensatie indienen. Bij een dergelijk verzoek dienen een aantal drempels te worden genomen. Op de schade zal in ieder geval een korting vanwege het zogenoemd ‘normaal maatschappelijk ondernemersrisico’ worden toegepast. Ter illustratie: bij de toegekende nadeelcompensatie voor de invoering van het verbod op mechanische kokkelvisserij in de Waddenzee per 1 januari 2005 is gewerkt met een normaal maatschappelijk risico van 20% op de vergoeding van de meeste schadeposten. Verder verwachten wij dat het vereiste van de speciale last – de afbakening van de groep die door de gevolgen van deze besluitvorming worden getroffen – een belangrijke rol gaat spelen.
Van uitstel komt afstel?
Hoe het kabinet het landelijk afsteek- en verkoopverbod wil gaan regelen (wat de basis hiervoor gaat zijn) is nog niet bekend. Een mogelijkheid zou kunnen zijn om hiervoor het Vuurwerkbesluit te wijzigen, waarin de afsteektijden zijn geregeld. De vraag is dan wel wat de consequenties hiervan zijn voor het volgende jaar. Zal de wetgeving dan weer worden aangepast naar het oude en de discussie weer aan gemeenten worden overgelaten? Uit het kort geding vonnis van de rechtbank Rotterdam volgt dat een goede onderbouwing van de APV-wijziging in dat geval aangewezen is. Ook in die situatie kan er niet makkelijk over een compensatie voor de vuurwerkverkopers worden heengestapt.
Traditie of geen traditie, de discussie over vuurwerk zal nog wel even aanhouden. Dit jaar lijken we het in ieder geval te moeten doen zonder vuurwerk.
Contact
Heeft u vragen wat het vuurwerkverbod voor u kan betekenen? Neem dan gerust contact op met Hugo of Mariëtta.