Op 28 maart 2019 is een ontwerp van de Drank- en Horecawet (DHW) voor consultatie aangeboden. Tot 8 mei 2019 kan worden gereageerd op het wetsvoorstel (en de de bijbehorende memorie van toelichting en artikelsgewijze toelichting).
De strekking van het wetsvoorstel is het (verder) tegengaan van problematisch alcoholgebruik. In dat verband komen er nieuwe regels omtrent verantwoorde marketing en de (online) verstrekking van alcoholhoudende drank.
De beoogde wijziging van de DHW komt voort uit het Nationaal Preventieakkoord en een eerdere evaluatie van de DHW (in 2016). Het Nationaal Preventieakkoord beoogt roken, overgewicht en problematisch alcoholgebruik aan te pakken om zo de volksgezondheid te verbeteren.
Het wetsvoorstel heeft gevolgen voor (online) verstrekkers van alcoholhoudende dranken, bezorgdiensten, (meer- en minderjarige) consumenten en het bevoegd gezag.
Wat zijn de belangrijkste wijzigingen?
- Verdere regulering van online verkoop alcoholhoudende drank;
- Nieuwe toezichtsbevoegdheden: online toezicht door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA);
- Strafbaarstelling 'doorgeven' alcoholhoudende drank door meerderjarigen aan minderjarigen;
- Naamswijziging DHW naar 'Alcoholwet'.
Regulering verkoop via internet
Het wetsvoorstel voorziet daarnaast in nadere regels voor de (online) verkoop van alcoholhoudende drank via thuisbezorgkanalen; de zogeheten 'verkoop op afstand'. Bij deze vorm van verkoop blijkt de naleving van de leeftijdsgrens namelijk laag te zijn.
Om dit tegen te gaan, verplicht het wetsvoorstel online verkopers tot het controleren en verifiëren van de leeftijd van de koper. De verkoper moet daarvoor een leeftijdsverificatiesysteem hanteren. De exacte vormgeving daarvan zal nader worden uitgewerkt in lagere regelgeving (bij of krachtens algemene maatregel van bestuur). Op termijn verwacht de wetgever dat kopers zich online kunnen legitimeren met een (door de overheid uit te geven) elektronische identiteitskaart.
Verkopers van alcoholhoudende drank via internet worden verantwoordelijk voor het naleven van de leeftijdsgrens. Dit geldt voor het gehele proces: van aankoop tot bezorging aan de deur. Als ergens in dit bestel- en bezorgproces de Alcoholwet niet wordt nageleefd, is de verkoper daarvoor wettelijk verantwoordelijk.
Wat opvalt is dat de voorgestelde regelgeving niet van toepassing is op grensoverschrijdende situaties, bijvoorbeeld wanneer een buitenlandse webwinkel verstrekt aan een Nederlandse koper. Hierdoor rijst de vraag hoe deze bepaling zich verhoudt met bijvoorbeeld het (EU-rechtelijke) discriminatieverbod.
Toezicht en handhaving: inzet "fictieve identiteit"
Omdat de online verkoop van alcohol de gemeentegrenzen overschrijdt, zal de NVWA belast zijn met het toezicht op verkoop op afstand. De burgemeester blijft het bevoegd gezag voor 'reguliere' verkoop binnen de gemeente, bijvoorbeeld in horecagelegenheden, slijterijen en supermarkten.
Het wetsvoorstel voorziet in uitgebreidere toezichtsbevoegdheden. Zo kan de NVWA in de toekomst online gebruikmaken van fictieve namen, adressen en leeftijden bij het aangaan van een verkoopovereenkomst voor toezichtdoeleinden. Deze bevoegdheid wordt het inzetten van een "fictieve identiteit" genoemd. Het inzetten van deze bevoegdheid gaat gepaard met een extra verslagleggingsplicht voor de toezichthouder, zo volgt uit het wetsvoorstel.
Strafbaarstelling 'doorgeven' alcoholhoudende drank door meerderjarigen aan minderjarigen
Minderjarigen die in het openbaar in het bezit zijn van alcoholhoudende drank zijn onder de huidige DHW al strafbaar (artikel 45 DHW). Hoewel het nu ook al verboden is om alcoholhoudende drank te verstrekken aan personen die niet 'onmiskenbaar' de leeftijd van achttien jaar hebben bereikt (artikel 20 DHW), stelt de DHW overtreding van dat verbod niet strafbaar. Het wetsvoorstel brengt daar verandering in en voegt de strafbaarstelling van 'wederverstrekking' toe. Daardoor is kort gezegd de meerderjarige die alcohol 'doorgeeft' aan een minderjarige ook strafbaar.
Straks kunnen dus twee boetes opgelegd worden: een aan de meerderjarige voor het doorgeven, en een aan de minderjarige die in het bezit raakt van alcoholhoudende drank.
Naamswijziging in 'Alcoholwet'
De huidige naam veroorzaakt de in de praktijk nogal eens verwarring, omdat niet precies duidelijk is wat precies onder de definities 'drank' en 'horeca' valt. Om onduidelijkheid weg te nemen is gekozen voor de 'Alcoholwet'. De Alcoholwet geeft regels rondom de verkoop en het gebruik van alcoholhoudende drank in relatie tot de volksgezondheid, zoals reclame, leeftijd en opleidingseisen.
Vervolg na consultatie
Na afloop van de consultatieperiode worden de reacties bekeken en eventueel verwerkt in het wetsvoorstel. Naar verwachting treedt de Alcoholwet al dan niet in gewijzigde vorm in 2021 in werking.
Op 28 maart 2019 is een ontwerp van de Drank- en Horecawet (DHW) voor consultatie aangeboden. Tot 8 mei 2019 kan worden gereageerd op het wetsvoorstel (en de de bijbehorende memorie van toelichting en artikelsgewijze toelichting).
De strekking van het wetsvoorstel is het (verder) tegengaan van problematisch alcoholgebruik. In dat verband komen er nieuwe regels omtrent verantwoorde marketing en de (online) verstrekking van alcoholhoudende drank.
De beoogde wijziging van de DHW komt voort uit het Nationaal Preventieakkoord en een eerdere evaluatie van de DHW (in 2016). Het Nationaal Preventieakkoord beoogt roken, overgewicht en problematisch alcoholgebruik aan te pakken om zo de volksgezondheid te verbeteren.
Het wetsvoorstel heeft gevolgen voor (online) verstrekkers van alcoholhoudende dranken, bezorgdiensten, (meer- en minderjarige) consumenten en het bevoegd gezag.
Wat zijn de belangrijkste wijzigingen?
- Verdere regulering van online verkoop alcoholhoudende drank;
- Nieuwe toezichtsbevoegdheden: online toezicht door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA);
- Strafbaarstelling 'doorgeven' alcoholhoudende drank door meerderjarigen aan minderjarigen;
- Naamswijziging DHW naar 'Alcoholwet'.
Regulering verkoop via internet
Het wetsvoorstel voorziet daarnaast in nadere regels voor de (online) verkoop van alcoholhoudende drank via thuisbezorgkanalen; de zogeheten 'verkoop op afstand'. Bij deze vorm van verkoop blijkt de naleving van de leeftijdsgrens namelijk laag te zijn.
Om dit tegen te gaan, verplicht het wetsvoorstel online verkopers tot het controleren en verifiëren van de leeftijd van de koper. De verkoper moet daarvoor een leeftijdsverificatiesysteem hanteren. De exacte vormgeving daarvan zal nader worden uitgewerkt in lagere regelgeving (bij of krachtens algemene maatregel van bestuur). Op termijn verwacht de wetgever dat kopers zich online kunnen legitimeren met een (door de overheid uit te geven) elektronische identiteitskaart.
Verkopers van alcoholhoudende drank via internet worden verantwoordelijk voor het naleven van de leeftijdsgrens. Dit geldt voor het gehele proces: van aankoop tot bezorging aan de deur. Als ergens in dit bestel- en bezorgproces de Alcoholwet niet wordt nageleefd, is de verkoper daarvoor wettelijk verantwoordelijk.
Wat opvalt is dat de voorgestelde regelgeving niet van toepassing is op grensoverschrijdende situaties, bijvoorbeeld wanneer een buitenlandse webwinkel verstrekt aan een Nederlandse koper. Hierdoor rijst de vraag hoe deze bepaling zich verhoudt met bijvoorbeeld het (EU-rechtelijke) discriminatieverbod.
Toezicht en handhaving: inzet "fictieve identiteit"
Omdat de online verkoop van alcohol de gemeentegrenzen overschrijdt, zal de NVWA belast zijn met het toezicht op verkoop op afstand. De burgemeester blijft het bevoegd gezag voor 'reguliere' verkoop binnen de gemeente, bijvoorbeeld in horecagelegenheden, slijterijen en supermarkten.
Het wetsvoorstel voorziet in uitgebreidere toezichtsbevoegdheden. Zo kan de NVWA in de toekomst online gebruikmaken van fictieve namen, adressen en leeftijden bij het aangaan van een verkoopovereenkomst voor toezichtdoeleinden. Deze bevoegdheid wordt het inzetten van een "fictieve identiteit" genoemd. Het inzetten van deze bevoegdheid gaat gepaard met een extra verslagleggingsplicht voor de toezichthouder, zo volgt uit het wetsvoorstel.
Strafbaarstelling 'doorgeven' alcoholhoudende drank door meerderjarigen aan minderjarigen
Minderjarigen die in het openbaar in het bezit zijn van alcoholhoudende drank zijn onder de huidige DHW al strafbaar (artikel 45 DHW). Hoewel het nu ook al verboden is om alcoholhoudende drank te verstrekken aan personen die niet 'onmiskenbaar' de leeftijd van achttien jaar hebben bereikt (artikel 20 DHW), stelt de DHW overtreding van dat verbod niet strafbaar. Het wetsvoorstel brengt daar verandering in en voegt de strafbaarstelling van 'wederverstrekking' toe. Daardoor is kort gezegd de meerderjarige die alcohol 'doorgeeft' aan een minderjarige ook strafbaar.
Straks kunnen dus twee boetes opgelegd worden: een aan de meerderjarige voor het doorgeven, en een aan de minderjarige die in het bezit raakt van alcoholhoudende drank.
Naamswijziging in 'Alcoholwet'
De huidige naam veroorzaakt de in de praktijk nogal eens verwarring, omdat niet precies duidelijk is wat precies onder de definities 'drank' en 'horeca' valt. Om onduidelijkheid weg te nemen is gekozen voor de 'Alcoholwet'. De Alcoholwet geeft regels rondom de verkoop en het gebruik van alcoholhoudende drank in relatie tot de volksgezondheid, zoals reclame, leeftijd en opleidingseisen.
Vervolg na consultatie
Na afloop van de consultatieperiode worden de reacties bekeken en eventueel verwerkt in het wetsvoorstel. Naar verwachting treedt de Alcoholwet al dan niet in gewijzigde vorm in 2021 in werking.